Bu videoda öğrenme meraklıları için, özellikle öğrenciler, öğretmenler için ChatGPT’yi anlatacağım. Bu videoda gerçekten bilimsel simülasyonlar yapacağız. O yüzden sıradan bir “ChatGPT ile Yapabileceğiniz 7 Şey” tarzındaki videolardan farklı olacak, o yüzden dikkatli izleyin.
—
Google Collab kodu:
https://colab.research.google.com/drive/1keoOLq19hKlk-5tYVKkTofFpH-ExINy7
—
Tam metin ve linkler:
https://barisozcan.com
—
Temelini Kur
Diyelim ki, yazı tura atıyoruz. Bu hileli olmayan bir madeni para. 3 defa atıyorum. Sizce kaçında, üçü de tura gelir? ChatGPT’ye soruyorum ve hemen cevabı veriyor. Her atışta tura gelme olasılığı ½ yani %50. Dolayısıyla 3 kere yaparsam ½*½*½ ‘den ⅛ olur diyor. Ama ben pek ikna olmadım. Biraz soyut kalıyor. Bütün olasılıkları bana listeler misin? İşte burada. Hakikaten toplamda 8 tane kombinasyon var ve yalnızca birinde üçü de tura geliyor.
Deneyini Tasarla
Şimdi ben bu paranın hileli olup olmadığını nasıl anlayabilirim? Aslında az önce yaptığımı yaparak. Sürekli yazı tura atarım ve ne kadarında yazı geliyor bakarım. İhtimal ½ yani %50 olduğuna göre, 1000 kere yazı atıyorsam, 500’ünde yazı gelmesi lazım. Ama her 1000 kere attığımda tam 500’ü de yazı gelmez yani. Sonuçta bir rastgelelik var. 502 tanesi gelebilir, 498 tanesi gelebilir, belki 460 tanesi gelir. Ama 1000 kere attığımda 10 tanesi yazı geliyorsa bir sorun var demektir!
İnsan merak ediyor. Peki 1000 kere yazı tura atıyorsam, 500 tanesinin yazı gelmesi ihtimaliyle, 460 tanesinin yazı gelmesi ihtimali arasında ne kadar bir fark olabilir?
Fakat dikkat edin, karmaşık bir şey olduğu için anlaması için burada örnek de veriyorum. 1000 atıştan 502 kere yazı geldi… 498 kere yazı geldi… Not ediyorum. Sonra bunun dağılımını görmek istiyorum.
Sadece ne istediğimi söyledim. Bakın net bir direktif vererek seçeneklerini kısmak istemedim. Bana nasıl bir çözüm önereceğini merak ediyorum. Bastım enter’a!
Haydaaa! Python kodu yazmaya başladı. İyi de ben kodlamadan anlamam ki… Neyse ki anlamam de gerekmiyor. Ne kadar basit olduğunu görünce eminim şaşıracaksınız. Harikalar yaratan yeni yöntemimiz kopyala, yapıştır, çalıştır ile tanışın!
Google’a Colab yazıyorum. Bu Google’ın Python kodlarını çalıştırabileceğimiz çok basit bir arayüzü. Hiçbir şey kurmanız falan gerekmiyor. ChatGPT’nin bana verdiği kodu kopyaladım. Geldim burada yeni not defteri oluştur dedim. Yapıştırdım ve sadece şu oynat tuşuna basıyorum. Çalıştırmaya başlıyor, buton böyle dönüyor. Birazcık bekliyorum. Bu sırada da söylemiş olayım, buradaki kodları videonun açıklama kısmında da paylaşıyorum, isterseniz oradan da erişebilirsiniz. Ve tadaaa! 🙂 İşte aradığım grafik. Yazı tura deneyinin sonuçları diye başlık bile atmış. 500’de bir pik yaptığını görüyorum yani en çok 500 civarı yazı gelmiş. 400’e ve 600’e doğru baktığımızda hiçbir şey yok. Yani 1000 atış yaptığım 1000 deneyden hiçbirinde 400 veya daha az yazı gelmemiş. Hep 500 civarlarında. Bu tam da beklediğimiz gibi bir sonuç. Yani, eğer madeni paranız hilesizse!
Hatırlarsınız, en başta cevabı bulduğum, ama karmaşık görünen bir site göstermiştim. Burada anlatılmış, bir paranın hilesiz olup olmadığını test etmek… Karmaşık görünen bir matematik, bir sürü anlatım, kod, grafik falan. Hiç gerek duymadım. Şöyle hızlıca bir göz gezdiriyorum. Grafiklerimiz biraz farklı görünüyor, onu fark ettim hemen. Benimki daha sivri çıktı. Çünkü onunki 420 ile 580 yazı arasındakileri gösteriyormuş. E zaten bu değerlerin dışında sıfır hep.
Sonuçlarla Oyna
Ama grafiği nasıl değiştireceğim bilmiyorum! Doğru ya 🙂 Bilmemiz gerekmiyor. ChatGPT’den isteyeyim. “Limitleri 400 ile 600 arasında sınırlayabilir misin? Tabii ki”.
Alın size o sitedeki grafiğin aynısı. Ne olasılık, ne de kodlama bilmem gerekti bunu yapmak için. Ama olan biteni anlamam her zaman önemli! Bu sitede bir de Bell curve’den bahsetmiş. Burada çıkan dağılım, bu fonksiyona uymalıymış. E tamam onu da isteyelim bakalım uyuyor mu. Hemen yeni kod geldi.
İşte bu! Böyle bir yazı tura atma olayında beklenen matematiksel model ile benim deneylerim neredeyse örtüşüyor.
Fark ettiniz mi? Simülasyon yapıyoruz! Neredeyse matematiğini hiç bilmeden, kodlama da hiç bilmeden, ChatGPT kullanarak simülasyon yapıyoruz. Bu sayede olasılığın doğasını test ederek öğrenebiliyoruz. Bu tür bir araç, şu zamana kadar derslerimizde hiç yoktu. Bize böyle öğretildi de öğrenmedik mi 🙂 Bunu eğitimimize dahil etmenin yolunu çözmeliyiz. Bunu bir oyunla ben başlattım, devamını siz getirin. İsterseniz oyunlardaki olasılık hesaplarıyla eşya yükseltme ihtimalinizi simüle edin, kar/zarar hesabı yaparak oyunda strateji geliştirin, isterseniz derslerinizde bir materyal olarak kullanın. Evinizde bilimsel deneyler yapın! Fakat kullanın! Çünkü hayatınızı değiştirecek.
—
Araştıran ve Yazan: Ögetay Kayalı
Düzenleyen ve Sunan: Barış Özcan
Kurgulayan: Alperen Çatak
—
Videonun tüm metni ve kullanılan kaynaklar:
https://barisozcan.com
